Op deze pagina vind je aanvullende informatie bij sommige blogs. En aantekeningen die ik maakte over plaatsen waar ik ben geweest of nog naar toe zou willen gaan. Aanvullingen zullen er zeker komen.

Inhoud

Maeshowe (link)

Een Pentagram in Noorwegen

Dit artikel is een aanvulling op het blog: De ronde kerk van Tønsberg

Link: https://jokessterrenkruid.blogspot.com/2024/12/de-ronde-kerk-van-tnsberg-noorwegen.html

Jaren geleden las ik over vijf uitverkoren plaatsen in Noorwegen, die samen een pentagram vormen over het zuidelijke deel van het land. Om dat pentagram te kunnen construeren, werden er eerst twee andere plaatsen met elkaar verbonden: Nidaros (het huidige Trondheim) in het noorden en Tønsberg in het zuiden. Deze twee steden zijn gesitueerd op dezelfde lengtegraad. Maar daar was wel het een en ander voor nodig. De handelsstad Kaupang moest 'verplaatst' worden ten gunste van Tønsberg. Het hoofddoel van deze reis was daarom het bezoeken van Tønsberg en de plaats waar Kaupang ooit gevestigd was.

Afbeelding Noorse Uitgave

Det norske pentagram, Boehlke, Harald Sommerfeldt

Ik maak in dit artikel hoofdzakelijk gebruik van de informatie in het boek 'The Viking Serpent' van Harald S. Boehlke, samen met mijn eigen ervaringen en waar nodig aanvullingen van internet sites. 

In zijn boek beschrijft Boehlke zijn onderzoek naar een groot pentagram dat na de terugkeer van koningszoon Haakon Adelfostre (of Haakon I) over het zuiden van Noorwegen heen gelegd is. De titel van het eerste hoofdstuk luidt: 'Vikings in the service of the Celts'. 

Een  nieuwe koning op de troon

De Noorse koningszoon Haakon wordt vanaf zijn tiende jaar opgevoed in Engeland. Hij krijgt daar een christelijke opvoeding aan het hof van koning Athelstan. Als zijn vader in 935 overlijdt keert hij op 15-jarige leeftijd terug naar Noorwegen, maar niet alleen. Hij wordt vergezeld door een aantal monniken en priesters. De leider van de groep is Sigfrid, een monnik uit het klooster in Glastonbury. Hij vergezelt Haakon op de reis naar zijn thuisland. Maar waarom?

Haakon moest als christelijke koning op de troon geplaatst worden. Maar vergis je niet in het woord christelijk. In Engeland en Ierland was er sprake van een Keltisch-christelijke religie. De Romeinen hadden in die tijd nog geen invloed in die landen. Europa was in die tijd al lang en breed gekerstend door de kerk van Rome, maar in Noorwegen was dat nog niet het geval geweest. De bevolking vereerde er al eeuwen lang hun eigen goden. Het was de bedoeling om de mensen in Noorwegen te bekeren. 

Het plan was om een gigantisch pentagram over het zuiden van Noorwegen te projecteren als bescherming van het land. Om de vijfpunts ster te kunnen creëren was het belangrijk om exact de goede plaatsen te zoeken. Niet alle bestaande steden voldeden aan de regels die nodig waren om het exact uit te zetten. Met het geheime symbool in gedachten moesten er op precies de goede plaatsen steden gebouwd gaan worden. 

Drie Vikingkoningen in actie

De eerste poging om Noorwegen te kerstenen is gedaan door Haakon I (935-961). Hij staat aan het begin van het ten uitvoer brengen van het plan. Eerst werd hij tot koning over het gebied Trøndelag gekroond, en later ook over de rest van Noorwegen. Hoewel hij als een goede koning werd gezien, was de weerstand tegen de nieuwe godsdienst groot. De mensen hielden vast aan hun oude gebruiken terwijl Haakon weigerde om daaraan deel te nemen. 

Na een tussenpauze waarin een andere koning regeerde kwam Olav Trygvasson (995-1000) aan de macht. Hij probeerde de Vikingen onder dwang te bekeren. Dat werd hem niet in dank afgenomen. Olav stichtte Nidaros (of Kaupangen) in 997 en bouwde daar de eerste kerk, gewijd aan Sint Clemens. Na zijn dood werd Nidaros verlaten. Zijn opvolger stichtte de stad Steinkjer verderop aan de Trondheimfjord. Deze plaats ontwikkelde zich tot een bloeiende handelsstad, terwijl Nidaros op zijn zachtst gezegd op een vrij onlogische plaats gesitueerd was. Voor de aanzet tot het pentagram was het echter op exact de goede plaats gesticht.

De derde koning die een poging deed was Olav Haraldsson of Olaf de Heilige (995 -1030). Met hem kwam de omslag. Hij sneuvelde in de slag bij Stiklestad. Door wonderen die na zijn dood plaatsvonden werd hij heilig verklaard. Hij werd begraven in de Clemenskerk die zijn voorganger had laten bouwen.  Later werd hij herbegraven. De Nidaros kathedraal is boven zijn graf gebouwd. Door de heilig verklaring van Olav kon het stadje niet meer van de kaart geveegd worden. Steinkjer werd (opnieuw) verlaten. Je zou denken dat het pleit nu gewonnen was. Maar niets is minder waar. 

Het pentagram

Om Noorwegen te kerstenen moesten dus kerken gebouwd gaan worden. Maar waar? Kerken konden niet op bestaande voorchristelijke plaatsen gebouwd worden, zoals dat gebruikelijk werd bij de Romeinen. Het moesten nieuwe plaatsen zijn omdat het een nieuwe godsdienst betrof. En het moesten religieuze centra worden.

Het projecteren van een pentagram over het zuiden van Noorwegen valt dus niet onder de categorie 'toeval'. Het is uitgezet in de tijd tussen 935 AD en 1152 AD tijdens de regeringen van de drie bovengenoemde koningen.  

Tijdens de regeringsperiode van deze drie machtshebbers werden vijf steden gesticht, die de hoekpunten van het pentagram markeerden. Met als eerste de verbinding tussen Nidaros en Tønsberg. Hoe het project geconstrueerd is blijft onbekend. De steden werden gebouwd of uitgekozen door Keltische ingewijden. Het doel zou geweest zijn om Noorwegen tot één koninkrijk met één religie te maken. 

De vijf steden die op de punten van het pentagram liggen (met de klok mee): Bergen, Sandsoy, St. Orkelho, Hamar en Blikafjein. De eerste vier liggen op een cirkel die geconstrueerd is vanuit het midden. De meest zuidelijke plaats is buiten deze cirkel gelegen (p. 134 boek). 

Een afbeelding van het pentagram vind je op de site van Earthwise als tweede foto in het artikel. 

Het Christendom won vanaf 325 AD (Concilie van Nicea) steeds meer terrein. De Keltisch christelijke kerk in Engeland en Ierland verloor haar invloed ten koste van het Rooms-katholieke christendom. In 1152 werd het Rooms-Katholieke geloof aan het volk opgelegd door koning Hendrik II van Engeland.  Uiteindelijk heeft de kerk van Rome het pleit (of de strijd) gewonnen, maar het pentagram ligt er wél. 

Nidaros en Tønsberg

De allereerste stap was het uitzetten van een lijn die exact van noord naar zuid liep. Daarvan was Nidaros het beginpunt. Op dezelfde lengtegraad ligt het stadje Tønsberg in het zuiden, met een verschil van 720 meter afstand. Daarbij heeft de schrijver rekening gehouden met de twee belangrijkste christelijke gebouwen in deze twee steden: De Nidaros kathedraal en de kerk in Tønsberg waren beide gewijd aan Sint Olav (Koning Olav II Haraldson). Hij werd de patroonheilige van Noorwegen. De schrijver noemt de lijn tussen Nidaros en Tonsberg daarom 'The Round Churchline'. 

Meer over Sint Olav en de kathedraal van Nidaros vind je op een eerder blog (link).

Het tweede punt: Tønsberg

Tønsberg werd de nieuwe stad op de juiste plaats. De stad ligt 270 mijl ten zuiden van de Nidaros kathedraal. Hier vind je de ruïnes van wat eens de grootste ronde kerk van Scandinavië was. Ondanks het gegeven dat het voor de handel minder gunstig gelegen was dan Kaupang. De ronde kerk moet ook op de juiste plaats gestaan hebben, want in Tønsberg stond al een kerk op een heuvel: de Michaëls kerk. Die kerk zorgde voor inkomsten voor de monniken van het klooster met de ronde kerk. Het klooster met de ronde kerk is gewijd aan Sint Olav. Het was een welvarend klooster met veel invloed. 

De kerk met zijn ronde vorm was uitzonderlijk. Het was de enige in de provincie en de grootste in heel Scandinavië. In het centrum stonden de acht pilaren. Het altaar moet in het midden hebben gestaan. Het schip had een diameter van ongeveer 23 meter. De kerk zou zo'n 30 meter hoog geweest kunnen zijn. Het klooster is mogelijk in 1191 gesticht of kort daarvoor. De kerk werd afgebouwd in 1207. 

In die tijd moet het klooster met de kerk zo'n 50 tot 60 meter van het strand gelegen hebben. Een stuk dichter bij de fjord dan nu. Het klooster had ook handelsrelaties, vaak met vreemde landen. Er lagen ook pieren om de schepen aan te leggen.

 

De ronde kerk bij het klooster

Kaupang wordt verlaten

Als je een pentagram goed wilt uitlijnen met de bedoeling een heilige vorm te scheppen moeten de maten ervan heel precies zijn. Je kan daarom niet vijf willekeurige steden die al uitgegroeid zijn tot belangrijke handelsplaatsen 'prikken' en met elkaar verbinden. Dat is de reden waarom Kaupang moest wijken voor een stad die wel aan de gezochte normen voldeed. Het 'verplaatsen' van de bloeiende handelsstad vond plaats tijdens de regering van Haakon. 

Kaupang was de grootse en belangrijkste handelsplaats in Noorwegen. Er werd gehandeld, er waren werkplaatsen en het vervoer vond voornamelijk over het water plaats.  Het was de enige stad waar je kon handelen met munten of kleine zilverstukken. 

Kaupang had ook een begraafplaats. Die is nog voor een deel intact en kun je bezoeken. Mensen werden in boten begraven. Vaak is het hout daarvan nu weggerot, maar de vorm is in de rond nog te herkennen. Er werden wapens, sieraden en voorwerpen meegegeven. In sommige graven werden ook honden en paarden gevonden. 

De feesthal van de Vikingkoning: Skiringssal

Kaupang en Skiringssal worden vaak in één adem genoemd. Toch liggen ze een eindje uit elkaar. Enerzijds werd met Skiringssal de naam van de omgeving bedoeld in de zin van: 'de koopstad in Skiringssal'. Aan de andere kant werd er de feesthal verderop mee aangeduid. Skiringssal was de feesthal van de Vikingkoning. De naam betekent: 'schijnende zaal'. 

Na een brand is de feesthal verwoest en niet meer opnieuw opgebouwd. Het verdwijnen van de feestzaal schijnt geen invloed gehad te hebben op de handel in Kaupang. Het kan niet de reden geweest zijn om weg te trekken. 

De feesthal op de heuvel is bij toeval ontdekt. Toen archeologen even pauze hielden kwamen ze tot de ontdekking dat de heuvel waar ze op stonden plat was. In feite stonden ze dus op de resten van de afgebrande feesthal. Ze hebben er gouden, zilveren en andere mooie voorwerpen gevonden. Uit de vondsten kon je dus opmaken dat hier machtige mensen woonden. Het moeten koningen en koninginnen, hoofdmannen en vrouwen geweest zijn.

Kaupang kan qua grootte en belangrijkheid worden vergeleken met Hedeby in Denemarken en Birka in Zweden. Er werden allerlei soorten waren verhandeld.  En toch is het verdwenen. Er zijn allerlei redenen die hiervoor bedacht kunnen worden. Werd het te klein? Had het te maken met de zeespiegel? Waarschijnlijk werden de activiteiten naar Tønsberg verplaatst met koninklijke goedkeuring. Het was niet de goede plaats om als geometrisch markeerpunt te dienen... 

Zo zou zo'n feest in de Skiringssal eruit gezien kunnen hebben

(Eigen foto, Midgardmuseum)

En als je dan toch op Orkney bent: bezoek dan ook Skara Brae

En als je dan toch op Orkney bent: bezoek dan ook Skara Brae, want dat is een bijzondere ervaring. Skara Brae is geen krachtplaats, maar een ondergrondse nederzetting uit de prehistorie, die na een storm blootgelegd werd. Oorspronkelijk lag het aan een meertje. Toen het land tussen het meertje en de zee door erosie verdween kwam het dorp steeds dichterbij de kust te liggen. Nu ligt het aan zee.

Skara Brae is bewoond geweest vanaf ongeveer 3100 BCE tot 2500 BCE. Nadat de nederzetting zo'n 4500 jaar geleden werd verlaten is het begraven onder zandduinen. Tijdens een storm in 1850 kwamen delen van het dorpje tevoorschijn. 

Skara Brae is tijdens een storm bloot komen te liggen

Skara Brae is een van Europa's best bewaarde neolithische dorpen. Ongeveer  4500 jaar geleden leefde er een gemeenschap. Er zijn ten minste 10 huizen, die een ronde vorm hebben. Alle huizen lijken op elkaar en bestaan uit één kamer. Er waren niet meer dan 8 huizen tegelijk in gebruik. Er zijn veel gedecoreerde stenen gevonden. Op de rand van een bed in huis 7 staan een soort runen (zie website onder). 

Alle ruimtes waren met elkaar verbonden en bevonden zich half ondergronds.  Alles in dit dorp was van steen. Het was minder primitief dan je zou denken. De bewoners maakten gebruik van een soort toilet en er waren rioolsystemen. De meeste huizen hadden een woonfunctie. In huis 8 ontbraken bedden. Waarschijnlijk fungeerde deze ruimte als werkplaats.

De muren waren dik om het huis warm en droog te houden. Daardoor was er ruimte om een soort kleine nis in de muur te bouwen. Die nis lag een beetje hoger in de muur. Sommigen denken dat het een kastruimte of bewaarruimte geweest moet zijn. Je zou niet verwachten dat de kleine ruimte aangesloten was op een drain, die onder de huizen liep. Het zou de functie van een toilet gehad kunnen hebben. Dan was die wel weer te hoog om zelf in te klimmen. Maar je zou er makkelijk iets in weg kunnen gooien. Dat dan weer wel. In de vloer zijn een aantal stenen kisten gemaakt. Misschien om dingen in te bewaren? 

De huizen hebben allemaal eenzelfde indeling. In het midden bevindt zich een vuurplaats, met aan beide kanten bedden. De bedden aan de rechterkant waren groter dan die aan de linkerkant. Mogelijk was er een mannen- en een vrouwenkant. 

Recht tegenover de ingang was een stenen kast met ligplanken geplaatst. Het kan zijn dat deze kast de functie van altaar heeft gehad. Door deze tegenover de ingang te plaatsen werd die kast of dat altaar altijd verlicht. In sommige huizen is er een steen tussen de haard en legkast. Misschien werd er zo een plekje gecreëerd om te zitten. 

Skara Brae is gebouwd in twee fases. In de eerste fase stonden de huizen los van elkaar. In de tweede fase zijn ze verbonden met smalle gangetjes. Toen er steeds meer sprake was van erosie, zijn de gangetjes overdekt om bescherming te bieden. 

Huis 7

In het bezoekerscentrum is een reconstructie gemaakt van huis 7. Het huis is zo goed mogelijk ingericht zodat je je een beeld kan vormen van hoe het eruit kan hebben gezien. 

Alles in dit dorp was opgebouwd met steen

Huis 7 is het oudste en langst gebruikte huis. Het verschilt van de andere, omdat het los staat en bereikbaar was via een apart pad. Het is gebouwd op zand. De andere woningen zijn gebouwd op vroegere structuren (zie onder). Huis 7 is meer versierd. 

In een stenen graf zijn onder de vloer de lichamen van twee vrouwen gevonden. De deur van deze kamer was alleen via de buitenkant te openen. Je kon er zonder hulp dus niet uit. 

De beschrijving van deze details roept vraagtekens op. Wat was er voor bijzonders aan dit huis? Wie hebben er gewoond? Wat was de rol van de twee vrouwen die hier begraven zijn? 

Ook kasten en bedden waren van steen

In de bedden moeten dierenvellen gelegen hebben

Jagen en vissen

Levend in de huidige moderne tijd is het lastig om je te verplaatsen in de leefomstandigheden van de inwoners van deze nederzetting. De bewoners moesten het doen met wat er aanwezig was en van wat er misschien aangedragen werd. Wat hebben ze gegeten? Waarmee hebben ze zich warm gehouden? Hebben ze vuren gemaakt met materialen uit de omgeving zoals zeewier of drijfhout? 

In de bedden moeten dierenvellen zoals schapen- of hertenhuiden hebben gelegen. De matrassen kunnen van stro of heide gemaakt zijn. Ze kunnen zich gevoed hebben met rundvlees, schapenvlees, gerst, tarwe, vis en weekdieren. Er waren herten, wilde varkens, zeehonden en vogels. Er wordt gedacht aan gestrande walvissen. 

Een plattegrond en een kijkje in het dorp

Skara Brae ligt nu  aan zee

De huizen zijn door smalle gangetjes met elkaar verbonden

De plattegrond van Skara Brae 

Stenen ballen en rode oker

In het dorpje zijn gesneden stenen ballen gevonden met spiraalvormige versieringen met drie of meer knoppen. Mogelijk zouden ze als orakel gebruikt kunnen zijn. Ook zijn er restanten rode oker gevonden.

In de kleine expositieruimte zijn bijzondere ballen te zien

Opgravingen

De eerste vier huizen werden in 1850 door een storm blootgelegd, toen de toppen van de duinen werden weggeblazen. Ze werden in eerste instantie onderzocht door William Watt, die op dat moment de eigenaar van het land was. Tussen 1928 en 1930 vonden er opgravingen plaats door Professor Gorden Child. Hij was een van de beste archeologen van zijn tijd.

Er moeten twee bouwfases zijn geweest van elk zo'n 300 jaar. Zo'n fase was een doorgaand proces. 

De opgravingen stilgelegd in 1868. In 1925 was er een grote storm. Het dorp kwam onder water en werd zwaar beschadigd. Er is toen een zeedijk omheen gebouwd. Tussen 1927 en 1930 hebben er nieuwe opgravingen plaatsgevonden. Inclusief herstel en nieuw ontdekte gebouwen.

Tijdens de eerste fase leefden de bewoners in verschillende huizen en produceerden stapels afval. Dat afval werd opgehoopt en werd vruchtbare grond. Tijdens de tweede fase werden de huizen op deze hopen afval gebouwd. De huizen werden met elkaar verbonden door smalle gangetjes. Het afval zorgde voor isolatie, maar had voor de bewoners de speciale functie van verbinding met de voorouders. 

Een elite dorp?

Helen Woodsford-Dean beschrijft Skara Brae als de beroemdste plaats op het eiland. Zij citeert Mac Kie (1977, Science and Society in Prehistoric Britain), die suggereert dat Skara Brae geen normale nederzetting was, maar eerder een verblijfplaats van priesters. Het eten van vis als voedsel kan een indicatie hiervoor zijn. Het zou dan gaan om 'heiligdommen' waar orakels plaats vonden. In dat geval zouden de ronde ballen met spiralen en de oker wel in dit beeld passen (zie onder).

Een ceremoniële verbinding

Freddy Silva schrijft op p.21 van zijn boek over de lijnrechte ceremoniële route van de Ness of Brodgar naar Skara Brae. De Ness of Brodgar bestond uit stenen huizen met een centrale tempel. Hier zou een groep mensen met een aparte status gewoond hebben die naast de gewone bevolking leefde. 

De suggestie sluit aan op de bovengenoemde gedachte dat ook op Skara Brae een aparte groep mensen geleefd zou hebben.

De bewoners maakten deel uit van de Grooved Ware cultuur ('gegroefde huisraad', zie website). Bouwden zij de steencirkels van Brodgar en Stenness?

Skailhouse

Skara Brae ligt zo'n 180 meter t.w. van Skailehouse. Na het bezichtigen van het dorpje kun je doorlopen naar Skailhouse. Het landhuis is gebouwd in het duingebied tussen Loch of Skail en de Atlantische oceaan. Het behoorde aan William Watt, die ook eigenaar was van de grond waar Skara Brae werd ontdekt. Het landhuis is ingericht als museum. Er zijn verhalen over dat het er zou spoken. Skail is het oud-Noorse woord voor voorhal.

Adres en tickets

Om Skara Brae te bezoeken moet je vooraf een ticket met een tijdslot boeken. Het tijdslot geldt alleen voor de binnenkomst. Daarna kun je er zolang blijven als je wilt. 

Voor je het dorp zelf bezoekt kom je door een kleine expositieruimte, waar voorwerpen tentoongesteld worden en een korte uitleg over het dorp gegeven wordt. Van huis 7 is een reconstructie gemaakt. 

Bronnen

Historic Scotland Alba Aosmhor, Skara Brae

Historic Scotland Alba Aosmhor, Maeshowe  and the heart of Neolitic Orkney

Silva, Freddy, Scotlands Hidden Sacred Past, 2021, p. 21

Woodsford-Dean, Helen & Mark, This Old Golden Land, 2020, p. 118-121

Websites

https://nl.wikipedia.org/wiki/Grooved_ware

De bewoners maakten deel uit van de Grooved Ware structuur

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Skara_Brae_symbols1.jpg

Figuur D: symbolen op het bed in huis 7.

https://teachinghistory100.org/objects/about_the_object/carved_stone_ball_from_skara_brae

Stenen bal van Skara Brae (zie ook foto vitrine museum aldaar).

https://emuseum.aberdeencity.gov.uk/objects/37117/carved-stone-ball

Voorbeelden bewerkte stenen ballen.

De ronde kerk van Orphir

Op een van de Orkney-eilanden in Schotland staat een ronde kerk. Daarvan zijn er niet zoveel. Er is nog maar een klein stukje van over. Hij is gebouwd in de tijd van de Vikingen. Nadat twee neven strijd voerden om de macht werd een van hen een kopje kleiner gemaakt. Nu zou je denken dat de andere daar heel tevreden over was, maar dat duurde niet zo lang...

Een ronde kerk is best apart. Toch was die vorm in de Middeleeuwen erg populair. Misschien wel door de verhalen van pelgrims, die een reis gemaakt hadden naar Jeruzalem. Daar was een ronde kerk gebouwd boven het heilige graf van Jezus. 

Nadat graaf Hakon opdracht gegeven had om zijn neef Magnus te vermoorden, moet hij er berouw van hebben gekregen. In de sage hierover wordt verteld dat hij daarna een pelgrimsreis maakte naar Jeruzalem. Toen hij daar was zal hij met eigen ogen de ronde kerk van het heilige graf gezien hebben. Dus dat hij daarvan onder de indruk was is wel begrijpelijk. Bij zijn thuiskomst liet hij een ronde kerk op zijn landgoed bouwen. Misschien wel als boetedoening voor zijn slechte daad. Een stukje van die kerk staat er nog...

Van de ronde kerk is nog een deel bewaard gebleven

Als je naar het plaatje hieronder kijkt zie je dat het om een ronde kerk gaat. Zonder dat plaatje zou je hebben kunnen denken aan een verdedigingstoren. De kerk is een aantal eeuwen in gebruik geweest. Vanaf de 12e eeuw tot 1705. Toen werd er een nieuwe kerk gebouwd ten zuidwesten ervan.

De oude, ronde kerk werd nog een tijd als opslagruimte gebruikt (tot 1756). Daarna is twee-derde ervan afgebroken om de nieuwe kerk te repareren. Die nieuwe kerk is ook al weer verleden tijd. Zo gaan die dingen soms.

Hier zie je dat het een kerkgebouw is

Vlakbij de kerk was een feesthal. Een 'drinkzaal' als je het letterlijk vertaalt. Van die feesthal zijn ook delen opgegraven. Daar werden niet alleen feesten gevierd maar ook vergaderingen gehouden. 

Bij de kerk stond ook een feestzaal

Daar zijn ook fundamenten van terug gevonden

Deze feesthal stond in Orphir, op het eiland Orkney in Schotland

Maeshowe

Maeshowe en New Grange

Maeshowe wordt vaak vergeleken met New Grange (Ierland). Allebei de monumenten zijn uitgelijnd op de zonnestanden met midwinter. Met het verschil dat het bij New Grange gaat om de zonsopkomst. De kamer aan het eind van de gang wordt tijdens de zonnewende een paar minuten verlicht. Aan de achterzijde markeert Kerbstone 52 de zonsondergang op midzomer. 

Waar Maeshowe een bijna sobere indruk maakt, wordt New Grange gekenmerkt door spiraalmotieven. Je vindt ze zowel binnen als buiten. Mogelijk is New Grange eerder een tempel dan een grafheuvel geweest. 

New Grange

De steen voor de ingang. Zonsopkomst Midwinter

Kerbstone 52: zonsondergang op midzomer

Blog:  https://jokessterrenkruid.blogspot.com/2024/07/maeshowe-bewaart-zijn-geheimen.html

Wijnaldum

De lijn van Wijnaldum naar Oosterland is eigenlijk een stuk van de lange Michaelsleylijn, die loopt van Santiago de Compostela, via Carnac en Le Mont Saint Michel door naar Hargen, Keinse bij Schagen, Oosterland, Wijnaldum, Stockholm, Arkhangelsk (ook weer Michael. Eigenlijk loopt die lijn ook over Harlingen met eveneens een Michaelskerk en in Oosterland is het ook een Michaelskerjk. Wognum ligt dus ten zuiden van Oosterland maar op de lijn Oosterland-Bigtevecht.   Het vierkant gaat verder van Oosterland naar oldeberkoop, Oldeberkoop naar Deventer en Deventer naar Nigtevecht.

Het bijzondere is, dat de diagonaal van dat vierkant haaks staat bij Oosterland op die Michaelslijn terwijl  ook Oosterland ongeveer halverwege Santiago en Arkhangelsk ligt.  Arkhangelsk wil overigens zeggen  'aartsengel' en dan gaat het weer om Michael naar wie in of vlakbij de plaats Arkhangelsk ook een klooster is, gewijd aan die aartsengel.

Foto: © Ton van der Leeden  Link website

Met dank voor het mogen gebruiken

Meer informatie kun je vinden op mijn blog over Wognum (zie onder).

Persoonlijke informatie van Ton van der Leeden. 

Alle verdere informatie te lezen in zijn website www.handboekbinderij-vanderleeden.nl

Blogs

https://jokessterrenkruid.blogspot.com/2023/07/wognum-een-kerk-met-buitengewone.html

https://jokessterrenkruid.blogspot.com/2018/11/de-koningsterp-van-wijnaldum.html

De rode mantel van Maria

Tijdens mijn (veelvuldige) bezoeken aan oude kerken speurt mijn oog naar Maria's met een rode mantel. Dat rood was op een gegeven moment uit den boze, omdat het de vruchtbare vrouw en moeder symboliseerde. De Drievoudige Godin werd vroeger uitgebeeld in drie kleuren: wit voor de Maagd, rood voor de moeder en zwart voor de oude, wijze vrouw of Crone. Drie fasen van het vrouw-zijn maakten de cyclus compleet.

In 1649 werd door de Kerk beslist dat de Maagd Maria alleen nog maar in blauw en wit mocht worden afgebeeld. Vanaf dan moet ze worden afgebeeld in de bloei van haar jeugd, met een zacht gezicht en goudkleurig haar. Haar handen gevouwen onder haar borst of in gebed, de maan onder haar voeten en een kroon van twaalf sterren rond haar hoofd. Ze vertrapt het hoofd van de draak onder haar voeten.

Het was Spaanse kunstschilder Pacheco die deze regels voor de Inquisitie vaststelde en vastlegde in zijn Arte della Pintura.

Bron: Our Lady in Art. Met dank aan Margaret Starbird voor deze aanvullende informatie.

Francisco Pacheo: https://nl.wikipedia.org/wiki/Francisco_Pacheco_%28kunstschilder%29

Catharijne  Convent 2016

Blog: Op zoek naar de rode Maria

https://jokessterrenkruid.blogspot.com/2017/03/die-tentoonstelling-verrast-me.html

Verplicht bouwen op heilige plaatsen

Bij alle oude kerken gebouwd voor het jaar 1350

Onze voorouders bouwden tot 1350 hun heiligdommen bij voorkeur op krachtplaatsen. Deze plaatsen werden in principe door de Kerk overgenomen en gekerstend, net zoals dit met het altaar gebeurde. Het in gebruik nemen van deze 'heidense' plaatsen gebeurde in opdracht van Paus Gregorius de Grote. Tijdens het Concilie van Tours in het jaar 567 werd het vereren van stenen, bomen en bronnen verboden. In 601 verbiedt Paus Gregorius de Grote (589-604) het verder verwoesten van heilige plaatsen. Hij geeft per brief aan Mellitus de opdracht om alle heidense plaatsen te integreren in het christelijk geloof ('de tempels van de heidenen niet te verwoesten maar met wij-water te besprenkelen en daarna in christelijke kerken te veranderen').
Het verbod om nog langer op voorchristelijke plaatsen te bouwen lijkt in relatie te staan met het uitbreken van de pest. 
Bron: Brief Paus Gregorius aan Mellitus: link