Er zijn veel meer sprookjes over vrouw Holle dan je zou denken. Zo schreef Karl Paetow een heel boek met verhalen over deze mysterieuze dame. Je kan haar ontmoeten in de gestalte van een oud vrouwtje, dat een onderkomen zoekt. Je kan haar tegenkomen als een oeroude vrouw. Maar wat denk je van de verschijning van die mooie, in het wit geklede dame? Je zal die boer maar zijn die haar tegen komt. Twee jongens zien een vrouw in witte kleren spinnen in een schemerige ruimte. Ze wordt geschetst als een schone vrouw, of zelfs een wonderschone vrouw. Een jonkvrouw in een wit gewaad. Een rijzige dame in het wit, of een oude vrouw die aan het bedelen is. Van te voren kun je nooit weten in welke gestalte ze aan je verschijnt...

Het is wel zeker dat Vrouw Holle heel wat in de melk te brokkelen heeft. Ze eist niet alleen dat de spoelen van de meisjes op de vooravond van Pasen leeg zijn. Je mag tijdens de twaalf heilige nachten aan het eind van het jaar helemaal niet spinnen. Het gaat dan om de tijd rond de winterzonnewende. Reken hiervoor de periode van Kerstavond tot Driekoningen (6 januari). Als de zon 'stil staat' moeten de wielen in het gewone leven ook stilstaan. 

In het begin wordt Vrouw Holle nog op aarde gesitueerd. Ze verschijnt op 'Vrouw Holle avond', de avond die wij Driekoningenavond noemen. Later (of in andere sprookjes) kwam ze tijdens de twaalf heilige nachten naar het rijk van de mensen. Ze zou dan in haar koets door de lucht reizen. Hieronder zie je een afbeelding van Vrouw Holle (Goda) in de slee. Ze deelt tijdens de kerstdagen zelfs geschenken uit. Ik krijg hier een sterke associatie met de Kerstman in de arrenslee. 

Het heeft ook wel trekjes van de wilde jacht zoals we die van Wodan kennen. Hij jaagt met zijn achtpotige paard door de hemelen met een heel gevolg achter zich aan. Ook rond de jaarwisseling. Het wordt nog druk in het luchtruim op die manier. Wie zou de oudste rechten hebben? 😉

In het sprookje 'De koningin van de krekeltjes steekt de rivier over' wordt een oude veerman gewekt met het bevel om iemand over te zetten. Hij wordt geroepen door een 'een rijzige vrouw, die er uitzag of zij uit de nachthemel en sterren gesponnen was'. Hij moet drie keer heen en weer varen om de krekeltjes van Vrouw Holle over te zetten. 'Al mijn kleintjes moeten vannacht nog de berg in sprak ze tegen hem'. Na het overvaren lopen ze in een optocht naar het woud op de berg, omhuld en beschermd door haar mantel. Maar wie zijn dan die krekeltjes? Bij krekeltjes denk ik aan gesjilp en zachte geluidjes. Hier worden de ongeboren zieltjes mee bedoeld. 

Bij dit sprookje moet ik denken aan het kinderliedje 'Schipper mag ik over varen?' Er was ook een veermansgebod dat voorschreef dat je geen vrachten kan weigeren, want dan weigert onze Heer God jou de laatste overtocht. Tik je het woord 'veermansgebod' in op google, dan kom je bij de pagina van het boek en kun je de eerste helft van het sprookje zelf lezen. 

De vraag duikt op of Maria de rol van Vrouw Holle heeft overgenomen. Misschien wel, misschien niet. Bij Mellie Uyldert lees ik over het schilderij van de Sixtijnse Madonna. Ze draagt een blauwe mantel en een rood onderkleed. Ze draagt het kindje Jezus in haar rechterarm. Aan haar zijden staan de heilige Sixtus en de heilige Barbara. Met de twee engelenkopjes onderaan lijkt het plaatje compleet. Maar als je goed kijkt herken je in de wolken heel veel kleine engelenkopjes. Hoedt ze net als Vrouw Holle de ongeboren zieltjes? 

Spiegelt Vrouw Holle de Moedergodin of Aardegodin? Vrouw Holle staat symbool voor de vruchtbaarheid. Haar symbolen zijn het rad of levenswiel en de spintol. Ze draagt zorg voor de aarde en dat wat er groeit. Ze laat de 'krekeltjes' overzetten door de veerman en beschut ze met haar mantel. Vrouw Holle is de hoedster van de levenscyclus. Ze staat zowel met de hemel als met de aarde in contact. Tijdens de twaalf heilige dagen rijdt ze door de lucht met haar koets. Als je haar regels volgt wordt je beloond, maar pas op! In het geval van ongehoorzaamheid weet ze je te vinden 😉.