Anloo en Spin-An in het landschap
Door Joke Visker - juli 26, 2020
Eerder schreef ik over Spin-An en de roggeoogst. Ze staat symbool voor de godin Anna die in voor-christelijke tijden vereerd werd in de omgeving van Anloo. Met name de plaats waar de huidige Magnuskerk staat wordt geassocieerd met haar heiligdom. In deze kerk is een fresco van de godin bewaard gebleven dat je op verschillende manieren kan duiden. Maar daar blijft het niet bij. De oude godin is terug te vinden in het landschap en binnen haar grenzen ligt de Moederbeuk. Reden genoeg om erin te duiken...
Spin An in het landschap
De onderstaande tekening is afkomstig van Jan Evert Musch. Hij heeft de contouren van de godin in het landschap ontdekt. Ze is afgebeeld met de drum in haar hand. Haar figuur wordt bepaald door paden, wegen en bossen. Een deel ervan kun je nog lopen en dat hebben we ook gedaan. Er ging een lange zoektocht aan vooraf. Want hoe moet ik de tekening lezen en wat ligt waar?
In mijn idee moet de kerk van Anloo een hoofdrol spelen in de tekening. Maar dat klopt niet helemaal. Op het hoofd vind ik een klein gekrabbeld sleutelwoord waar ik verder mee kan: 'kruusakkers'. De Kruisakkers maken deel uit van het buurdorpje Annen. De Noordesch op de drum blijkt in Anloo te liggen. De laatste aanwijzing vind ik in een wandeling die op de Brink in Annen begint. Daar lees ik dat de hals van Spin-An ter hoogte van het fietstunneltje moet liggen. Aha, ze ligt dus tegen de N34 aan gevleid met haar hoofd in Annen en de kerk van Anloo op het randje van de drum. Ik moet de dame dus omdraaien en kantelen om haar goed in beeld te krijgen. Mijn kleinzoon projecteert de tekening en de kaart van de omgeving over elkaar 😉. Je moet de tekening dus in gedachten omkeren.
Tekening van landschapsgeologlief (Jan Evert Musch)
Tekening geprojecteerd op de kaart (google maps) met credits aan Robin Boers
De Spin An kerk
De kerk staat in het gebied waar Spin-An vereerd werd. In het prachtige boek 'Van Jeruzalem tot Ezelakker' staat op pagina 297 een tekening waarop de kerk van Anloo het centrum vormt van zes wegen die daar naar toe leiden. Het zijn de zogenaamde reewegen, die vanuit de omliggende dorpjes naar de 'Spin-An' kerk voerden. Ree heeft waarschijnlijk de betekenis van lijk. Via deze wegen werden de overledenen naar hun laatste rustplaats gebracht. Later sprak men ook van kerkewegen.
De dorpjes Annen, Eext, Anderen, Gasteren en Schipborg bezaten zelf geen eigen kerk en behoorden tot het kerspel van Anloo. De mensen gingen dus via dezelfde wegen ter kerke. Je moet je bij wegen overigens niet te veel voorstellen. Denk meer aan paden met karresporen en kuilen in die tijd.
Tekening van Spin An(lo) getekend door Monique Kalfsbeek
Uit: 'Van Jeruzalem tot Ezelakker'
De Moederbeuk en de verborgen hunebedden
Monique heeft ook een deel van de omgeving in kaart gebracht op een bijzondere wijze (p. 296). Ze heeft o.a. heidense plekken, christelijke plekken en krachtplekken aangegeven. Ik kom niet aan het hele kaartje toe en zo blijft er altijd een reden bestaan om terug te keren 😉.
De Moederbeuk en de verborgen hunebedden liggen in de buurt van de hals van Spin-An. Vanaf het fietstunneltje zou je ze tegen moeten komen. Wij zijn er naar toe gelopen vanaf hunebed D8.
Hunebed D8
De Moederbeuk is onmiddellijk door haar vorm te herkennen. Ze staat er fier bij. Trots neemt ze de ruimte in die ze nodig heeft. Net als alle beuken verdraagt ze weinig andere begroeiing onder zich.
De Moederbeuk
Van de verborgen hunebedden kan ik me vooraf geen voorstelling maken. Waarom zijn ze verborgen en staan ze toch op de kaart? Als ik ze zie begrijp ik het wel. Het zijn twee grotere overgroeide heuvels waaronder je een hunebed kan veronderstellen. Overigens worden ze op de kaart onderscheiden van de grafheuvels, die aangeduid worden met kleine blauwe kruisjes.
De verborgen hunebedden
De laatste boom die onze aandacht krijgt is de Treurbeuk. Deze is te vinden bij de ingang van het nieuwe kerkhof van Anloo. Zijn ouderdom is hem aan te zien. De tegenstelling met de Moederbeuk is treffend. Oud en moe lijken zijn levensdagen geteld. Het leven komt en gaat...
De Treurbeuk bij de ingang van het nieuwe kerkhof van Anloo
Oud en moe lijken zijn levensdagen geteld
Noten
Met dank aan Jan Evert Musch voor het gebruik van de tekening van de godin.
Met dank aan Monique Kalfsbeek voor de toestemming om het getekende kaartje te mogen gebruiken.
De kastanje bij de oude pastorie is in 2013 gesneuveld (link). We gingen toch nog even kijken naar die plek en... er is al een nieuwe kleine kastanje geplant!
Eerdere blogs
Bronnen
Elerie, Hans, Spek, Theo, Van Jeruzalem tot Ezelakker, 2009, p.296, 297
Websites
Een blog om te bewaren en mee te nemen op de Spin An-wandeling. Dank voor al het onderzoek en wat geweldig dat Robin Boers de tekening op google maps heeft geprojecteerd!
BeantwoordenVerwijderenDank je wel, Ineke. Er blijkt nog een figuur in het landschap te liggen met de kerk van Anloo op de plaats van de keelchakra. Een bijzondere omgeving.
BeantwoordenVerwijderenHallo Ineke. Hoe bijzonder om nu je blog te lezen. Ik kom net terug van een weekend Eext om ingewijd te worden in het sjamanistisch werk. Dit nu voor het 4e jaar op rij. Uiteraard bezoeken we daar de Hunebedden. Vorig haar en dit jaar mocht ik de gedetailleerde bevindingen van Jan Evert Musch vinden. Hoe waardevol! Vorig jaar ook met hem gesproken bij het grote hunebed van Eext. Daar heeft hij mij gewezen op de geboortesteen en me laten zien welke planten er groeiden. Vrouwenkruiden die met geboorte te maken hadden. Wat een wijze man!
BeantwoordenVerwijderenWat een mooie aanvulling, Ellen. Dank je voor het delen van je ervaring!
Verwijderen