In de tempel van Hagar Qim zijn een aantal beeldjes gevonden. Je kunt ze bewonderen in het museum van Valetta. Je vindt er stenen met spiralen en een altaar met een levensboom. Er is een buitenaltaar dat uitgelijnd is op de zonnewende, dat ook wel genoemd wordt als herinneringsmonument van de koningin van Atlantis. Op de rand van een liggende steen vind je de afdruk van twee paar voeten. Het is een beetje alsof de Godinnenfiguren er net van af gestapt zijn...
Tempels aan zee
De tempels van Mnajdra liggen aan zee. De tempel van Hagar Qim is op een afstand van zo'n 500 meter gebouwd op een heuveltop. Dat is dus de eerste die je tegenkomt als je beide tempels gaat bezoeken. En altijd weer als ik er kom bezoeken we deze twee tempels als eerste. Een aantal jaar geleden zijn er overkappingen aangebracht om schade aan de stenen te beperken. De schoonheid ervan gaat daardoor deels verloren. De winst is dat er een museum is gebouwd met informatie over het geheel. Zo kom je meer te weten en is er een overzichtelijke plattegrond met de indeling van de tempel voorhanden. En dat helpt, want Hagar Qim blijft voor mij een beetje onoverzichtelijk😉.
Lang geleden is er begonnen met de bouw van de noordelijke tempel, die de vorm van de godin weerspiegelde. Dat was de noordelijke tempel. In de nog bestaande zuidelijke tempel waar we nu zijn kun je die vorm deels nog terugvinden in het oudste gedeelte ervan. Daar is begonnen met de ronde vormen waarvan er nog drie herkenbaar zijn. Later is er veel uitgebouwd. Er zijn twee ingangen tegenover elkaar, dus als je even niet oplet ben je er zo weer uit😉.
Het visitekaartje van Hagar Qim
De hoofdingang kan je niet missen. Aan de linkerkant ervan staan de vier markante stenen, die het visitekaartje vormen van Hagar Qim. Ze staan er al eeuwen en zijn rond 1770 vereeuwigd door een schilder die voor de koning van Frankrijk rond reisde om oude gebouwen in kaart te brengen. En dat is op zich al een tijdje geleden. Het is duidelijk te zien dat de tekening verschilt van de uitgebreide tempel zoals wij die kennen. Overigens werd Hagar Qim voor het eerst opgegraven in 1839. Het zou in de 17de eeuw ontdekt zijn. Kan het daarom zijn dat de schilder alleen maar de uitstekende delen heeft heeft vastgelegd?
De vier oude stenen als 'visitekaartje' van Hagar Qim

Gravure du site d'Ħagar Qim par Jean-Pierre Houël,
"Voyage pittoresque des isle de Sicilie, de Malte et de Lipari", 1776
De hoofdingang in het zuidoosten
Twee keer een altaar met een levensboom
In het oude gedeelte staat een altaar met het motief van een levensboom. Het is 73 cm hoog en versierd met kleine putjes. Bovenop ligt een met putjes versierde steen. Het originele wordt bewaard in het museum van Valetta. En daar vonden we nog een tweede altaar met een levensboom. Net even anders. Bij beide altaren is onderaan de levensboom een mandje afgebeeld. Om de vruchten te bewaren?
Op het tweede altaar in het museum ligt een slapende godin. Ik heb me pas later gerealiseerd dat het om twee verschillende altaren gaat. Waar het altaar met de slapende godin heeft gestaan weet ik daarom niet. Horen ze oorspronkelijk bij elkaar of is het er er later opgelegd? Stonden ze in verschillende tempels?
Beide godinnen verschillen. Ik zet de foto's nog even onder elkaar en blijf dus met een raadsel zitten. Misschien dat iemand me hierbij kan helpen? 😉
Het altaar met de levensboom (Hagar Qim)
Een tweede altaar met een slapende godin (Museum Valetta)
De slapende godin gevonden in het Hypogeum (Foto Museum Valetta)
Steen met spiralen
Rechts van het altaar met de levensboom staat een steen met spiralen. We vonden ze ook in de
tempel van Tarxien. Loop je verder in de richting van de uitgang dan vind je aan de linkerkant van deze ruimte twee altaren die de vorm hebben van een paddenstoel.
Steen met spiralen
Twee altaren met de vorm van een paddenstoel
Een gat met twee functies
Aan de rechterkant voor de uitgang vind je de orakelnis. Via het gat in de buitenmuur was de stem van het orakel te horen. Hoorde je het gefluister van een stem in de donkere ruimte? En waar kwam die stem vandaan? Wat is er aan de andere kant van de muur?
Het gat in de muur van de orakelnis
Aan de andere kant van de muur is het buitenaltaar. Het moet een belangrijke plek geweest zijn en dat kun je 'aflezen' aan de plaatsing en vorm van de stenen. De rechtopstaande steen in het midden en de lage steen met de vorm van een omgekeerd trapezium dragen de symboliek van de vereniging van man en vrouw.
Dit buitenaltaar wordt gezien als de herinneringsplek van de koningin van Atlantis. Ik vond een uitleg over de naam Hagar Qim die hier wel bij past. Het eerste deel heeft de betekenis van 'keien'. Je hebt de tempel van Ta' Hagrat waarin dat woorddeel te herkennen is. Het laatste deel van de naam zou 'verering' kunnen betekenen. Of een verouderde vorm zijn van 'rechtopstaand' (bron:
Wikipedia).
Je komt dan uit bij 'rechtopstaande stenen' of bij 'stenen van verering'. In het kader van het verhaal over de koningin van Atlantis vind ik de laatste uitleg het beste passen. Ik heb hier een apart artikel over geschreven op het Notebook (link). In het boek 'Die Tempel von Malta' wordt de naam vertaald als 'Steine des Gebetes' (stenen van gebed). Dat sluit aan op mijn eigen gedachte erover.
Het is ook de plek waar de zomer zonnewende gemarkeerd werd in het noordoosten (zie foto onder).
Het buitenaltaar met het gat in de muur
Het is ook de plek waar de zomerzonnewende
gemarkeerd werd in het noordoosten.
Godinnenbeeldjes
In een van de vitrines van het Nationale Museum in Valetta zijn de zittende godinnen van Hagar Qim te zien. De ene staat aan de linkerkant in het midden, de andere vind je rechts bovenaan.
In de tempel van Hagar Qim is ook de Venus van Malta gevonden.
De zittende Godinnen van Hagar Qim
De Venus van Malta in het museum van Valetta ( Eigen foto 2014)
Voetafdrukken op de rand van een steen
In de tempel zelf staat de afdruk van twee paar voeten op de rand van een liggende steen. Gelukkig staan er nu bordjes bij, anders zou je er zo maar langs kunnen lopen zonder ze zelfs maar op te merken. Het is een beetje alsof de Godinnenfiguren net van het randje gestapt zijn. Er is een reconstructie gemaakt van hoe het eruit gezien moet hebben. Op de derde afbeelding vind je een impressie 😉.
Eigen foto
Foto gemaakt in het museum bij Hagar Qim
Foto gemaakt in het museum bij Hagar Qim
Nog wat impressies
Ruimtes die afgesloten konden worden
Een kruisje in op de steen in het midden
Deze steen torent boven de muur uit bij de orakelnis
Een van de ruimtes
Zomaar een verrassing
Bij de ingang van het complex vonden we een mooi relief boven aan de rechterkant naast de deur.
Wegwijs met de plattegrond
Met de plattegrond erbij kan je de verschillende dingen makkelijker terug vinden. Althans: dat geldt voor mij. De hoofdingang is bij C. In dit gedeelte vind je bij 4 het altaar met de levensboom en de steen met de spiralen. Het cijfer 4 staat er twee keer. In het brede gedeelte staan de twee altaren met de vorm van een paddenstoel. Ze vallen onder de term 'gedecoreerd meubilair'.
Bij nummer 7 staat 'reliëftekening'. Hier vind je de voetafdrukken van de twee godinnen die er gestaan moeten hebben.
Bij 1 vind je de orakelnis. Het buitenaltaar vindt je bij nummer 3. Hier vind je ook de heilige steen. Bij nummer 6 staat ook een heilige steen genoemd. Die twee stenen hebben te maken met de koning en koningin van Atlantis. Wil je hier meer over weten? Link dan naar
'Hagar Qim en de koningin van Atlantis' op mijn Notebook
Meer blogs kun je vinden op de pagina over Malta:
Adres
Triq Hagar Qim, Il-Qrendi QRD 2501, Malta
Bronnen
Mayrhofer, Karl, The mystery og Hagar Qim, 1996
Neubert, Sigrid, Die tempel von Malta, z.j.
Reedijk, Lenie, Sirius, the star of the Maltese Temples, 2023, p. 198
Reacties
Een reactie posten