Drie Maria's in Hoorn
Door Joke Visker - juli 02, 2019
Met familie in Hoorn is het een fluitje van een cent om daar een museumbezoek te plannen maar toch kwam het er nooit van. Tot ik te weten kwam dat het originele beeld van Maria van Keins daar te vinden was. Tot mijn verrassing troffen we in een speciaal ingerichte ruimte in de museumkelder drie prachtige, oude Mariabeelden van meer dan 400 jaar oud. Alle drie staan ze met hun voeten op de maan en stuk voor stuk hebben ze iets bijzonders. Het kindje van Maria van Keins heeft een klein porseleinen kopje. De gouden kroon van Maria van Hoorn is echt. En de jurk van Maria van De Goorn is rood. Eigenlijk kwam ik voor die ene Maria. Mijn dag kon niet meer stuk...
Dat verhaal van een Mariabeeld dat aan land wilde blijven staat niet op zichzelf. In een eerder blog is er sprake van Maria van Schiedam. Inmiddels verdwenen, stond ze in de Sint Janskerk waar de heilige Liduina elke dag ging bidden. Het kwam daar terecht omdat het schip waarmee ze naar Antwerpen gebracht moest worden niet uit kon varen. Het beeld, dat voorheen makkelijk opgetild kon worden werd loodzwaar en liet zich niet verplaatsen. Op weg naar de kerk was het dragen van het beeld geen probleem. Ze kreeg daar een ereplaatsje. Er is een oud handschrift gevonden met een gravure van het beeld. Liduina staat daar bij het altaar van Maria.
Maria van Hoorn staat met haar voeten op de maan. Ze is terug van weggeweest en in 2007 aangekocht op een veiling in New York. Haar verhaal begint met een soort visioen. Rond 1425 verschijnt ze aan molenaar Claes Geraerdts en zijn vrouw. Staande op de maan en omgeven door zonnestralen ziet ze er prachtig uit. Nou wil het toeval dat de verschijning van Maria boven het huis van hun buurman Claes Doedens plaatsvindt. Deze is echter niet van zins zijn huis te verkopen om er een kapelletje voor Maria te laten bouwen. Kort daarna sterft hij aan de pest. Dat kwam natuurlijk vaker voor in die tijd, maar zijn vrouw zag dat toch als een aanwijzing en zo wordt er aan de Kleine Noord een klein houten kerkje gebouwd. Voor Maria.
Zowel de molenaar als zijn buurman heten Claes. Of het Claes de Molenaar of Claes de buurman is die aan de ziekte bezwijkt is niet duidelijk. De verhalen hierover verschillen. Voeg hieraan toe dat het Mariabeeld van de schipper er precies hetzelfde uitziet als in het visioen, dan begrijp je dat er hoe dan ook en door wie dan ook een plaatsje in het kapelletje voor haar geregeld is. Ze heeft daar tot 1566 gestaan en overleefde de beeldenstorm doordat de bijl om haar stuk te slaan in haar voet bleef steken. De beeldenstormers hielden het voor gezien.
Pas in 2007 duikt ze weer op. Ze wordt in New York aangeboden op een veiling. Het is de bevolking van Hoorn gelukt om haar terug te kopen. Ze kregen er het huidige kroontje bij cadeau. Het is gemaakt van goud en edelstenen. Dat was een onverwachte verrassing. Nu staat ze te pronken in het museum. Af en toe wordt er een processie gehouden. Het kroontje blijft dan 'thuis' omdat het te kostbaar is :-).
Maria van De Goorn staat ook bekend als Maria van Mijzen. Ten tijde van de Middeleeuwen staat in het dorpje Mijzen een Mariakapel. De kapel staat midden in de polder 'de Mijzen' en hoort dan bij de abdij van Egmond. Onze Lieve Vrouwe van Mijzen krijgt hoog bezoek. Onder de bedevaartgangers zijn graven en gravinnen. Als het dorpje last krijgt van water wordt het Mariabeeld verplaatst naar De Goorn. De in 1745 afgebroken kapel stond op een terp. Hiervandaan vertrekken 8 leylijnen. Ook hier is dus sprake van een speciale energie.
De rode jurk
De rode jurk is een verhaal apart. Hieraan is te zien dat het om een oudere afbeelding van Maria gaat. Vanaf 1649 zijn er regels opgesteld voor het schilderen van Maria. Vanaf die tijd zien we haar alleen nog haar in het blauw en wit gekleed. De kleur rood werd geassocieerd met hartstocht en passie en was streng verboden. Maria moest een maagdelijke uitstraling hebben.
Vanaf dan moet ze worden afgebeeld in de bloei van haar jeugd, met een zacht gezicht en goudkleurig haar. Haar handen gevouwen onder haar borst of in gebed, de maan onder haar voeten en een kroon van twaalf sterren rond haar hoofd. Ze vertrapt het hoofd van de draak onder haar voeten. Hoe vaak is ze zo niet te zien? En hoe vaak speurt mijn oog niet naar 'rode' Maria's?
Adres en website
Westfries Museum Hoorn: Roode Steen 1, 1621 CV Hoorn
Noten
Vanaf 1649 mocht Maria alleen in het wit en blauw afgebeeld worden. Het was Pacheco die deze regels voor de Inquisitie vaststelde en vastlegde in zijn Arte della Pintura.
(Bron: Our Lady in Art. Met dank aan Margaret Starbird voor deze aanvullende informatie).
Een link met de zee
Bij Maria van Keins en Maria van Hoorn vinden we een link met de zee. De eerste is volgens de legende vlakbij het gehucht Keins bij Schagen aangespoeld en zou als boegbeeld gediend hebben op een Portugees schip.
Maria van Hoorn daarentegen wilde kennelijk de zee niet op. Over haar wordt verteld dat ze vanuit de haven van Hoorn met een schip vervoerd moest worden naar Friesland. De schipper moest door weer en wind tot drie maal toe terugkeren naar de haven. Zo kwam dit beeld in het nieuw gebouwde kerkje daar terecht. Daar heeft de Noorderkerk de naam 'Vrouwekerk' aan te danken.
Dat verhaal van een Mariabeeld dat aan land wilde blijven staat niet op zichzelf. In een eerder blog is er sprake van Maria van Schiedam. Inmiddels verdwenen, stond ze in de Sint Janskerk waar de heilige Liduina elke dag ging bidden. Het kwam daar terecht omdat het schip waarmee ze naar Antwerpen gebracht moest worden niet uit kon varen. Het beeld, dat voorheen makkelijk opgetild kon worden werd loodzwaar en liet zich niet verplaatsen. Op weg naar de kerk was het dragen van het beeld geen probleem. Ze kreeg daar een ereplaatsje. Er is een oud handschrift gevonden met een gravure van het beeld. Liduina staat daar bij het altaar van Maria.
Maria van Keins (1475-1500)
Het kindje van Maria van Keins heeft een klein porseleinen kopje
Voor ik het kapelletje in Keins bezoek wil ik graag het originele beeld bewonderen. Dat Mariabeeld bevindt zich in Hoorn. Keins ligt in de buurt van Schagen. Het dorpje lag in het verleden aan het water. Daar spoelt in 1510 tijdens een hevige storm een houten Mariabeeldje aan. Is het afkomstig van een Portugees schip, zoals de legende vertelt? Voor het schoonmaken gebruikt de bevolking water uit de put die daar staat. Er wordt een kapelletje gebouwd op de plaats waar ze gevonden is. Dat ze niet zomaar ergens aangespoeld is bewijst haar bijzondere uitstraling en het gegeven dat de put geneeskrachtig water bevat. Diagonaal over deze put loopt een grote leylijn van Santiago de Compostella naar Archangelsk. Er is sprake van een sterk leycentrum van 132 lijnen.
Achteraf blijkt dat er geen sprake is van een kopie in het kapelletje. Het keramiekbeeld boven het altaar aan de muur is in 1956 gemaakt door Jules Rummens uit Roermond.
Aan het beeld in het museum van Hoorn is een tweede legende aan verbonden. Het zou rond 1930 bij werkzaamheden in een sloot zijn gevonden. Zo is ze dus voor de tweede keer opgedoken uit het water. Het bleef in handen van de eigenaars die het in 1997 in bruikleen schonken aan het museum.
Van Portugese afkomst is ze niet maar ze stamt wel uit de Middeleeuwen. Het gezichtje van het kindje is gemaakt van porselein. Dat maakt het net een poppenkopje. Gerestaureerd en overgeschilderd ziet ze er weer prachtig uit :-).
Maria van Hoorn (1450-1500)
Achteraf blijkt dat er geen sprake is van een kopie in het kapelletje. Het keramiekbeeld boven het altaar aan de muur is in 1956 gemaakt door Jules Rummens uit Roermond.
Aan het beeld in het museum van Hoorn is een tweede legende aan verbonden. Het zou rond 1930 bij werkzaamheden in een sloot zijn gevonden. Zo is ze dus voor de tweede keer opgedoken uit het water. Het bleef in handen van de eigenaars die het in 1997 in bruikleen schonken aan het museum.
Van Portugese afkomst is ze niet maar ze stamt wel uit de Middeleeuwen. Het gezichtje van het kindje is gemaakt van porselein. Dat maakt het net een poppenkopje. Gerestaureerd en overgeschilderd ziet ze er weer prachtig uit :-).
Maria van Hoorn draagt een gouden kroontje met edelstenen
Maria van Hoorn staat met haar voeten op de maan. Ze is terug van weggeweest en in 2007 aangekocht op een veiling in New York. Haar verhaal begint met een soort visioen. Rond 1425 verschijnt ze aan molenaar Claes Geraerdts en zijn vrouw. Staande op de maan en omgeven door zonnestralen ziet ze er prachtig uit. Nou wil het toeval dat de verschijning van Maria boven het huis van hun buurman Claes Doedens plaatsvindt. Deze is echter niet van zins zijn huis te verkopen om er een kapelletje voor Maria te laten bouwen. Kort daarna sterft hij aan de pest. Dat kwam natuurlijk vaker voor in die tijd, maar zijn vrouw zag dat toch als een aanwijzing en zo wordt er aan de Kleine Noord een klein houten kerkje gebouwd. Voor Maria.
Zowel de molenaar als zijn buurman heten Claes. Of het Claes de Molenaar of Claes de buurman is die aan de ziekte bezwijkt is niet duidelijk. De verhalen hierover verschillen. Voeg hieraan toe dat het Mariabeeld van de schipper er precies hetzelfde uitziet als in het visioen, dan begrijp je dat er hoe dan ook en door wie dan ook een plaatsje in het kapelletje voor haar geregeld is. Ze heeft daar tot 1566 gestaan en overleefde de beeldenstorm doordat de bijl om haar stuk te slaan in haar voet bleef steken. De beeldenstormers hielden het voor gezien.
Pas in 2007 duikt ze weer op. Ze wordt in New York aangeboden op een veiling. Het is de bevolking van Hoorn gelukt om haar terug te kopen. Ze kregen er het huidige kroontje bij cadeau. Het is gemaakt van goud en edelstenen. Dat was een onverwachte verrassing. Nu staat ze te pronken in het museum. Af en toe wordt er een processie gehouden. Het kroontje blijft dan 'thuis' omdat het te kostbaar is :-).
Maria van De Goorn of Maria van Mijzen (1475-1500)
Maria van Mijzen is heeft nog een rode jurk
Maria van De Goorn staat ook bekend als Maria van Mijzen. Ten tijde van de Middeleeuwen staat in het dorpje Mijzen een Mariakapel. De kapel staat midden in de polder 'de Mijzen' en hoort dan bij de abdij van Egmond. Onze Lieve Vrouwe van Mijzen krijgt hoog bezoek. Onder de bedevaartgangers zijn graven en gravinnen. Als het dorpje last krijgt van water wordt het Mariabeeld verplaatst naar De Goorn. De in 1745 afgebroken kapel stond op een terp. Hiervandaan vertrekken 8 leylijnen. Ook hier is dus sprake van een speciale energie.
De rode jurk
De rode jurk is een verhaal apart. Hieraan is te zien dat het om een oudere afbeelding van Maria gaat. Vanaf 1649 zijn er regels opgesteld voor het schilderen van Maria. Vanaf die tijd zien we haar alleen nog haar in het blauw en wit gekleed. De kleur rood werd geassocieerd met hartstocht en passie en was streng verboden. Maria moest een maagdelijke uitstraling hebben.
Vanaf dan moet ze worden afgebeeld in de bloei van haar jeugd, met een zacht gezicht en goudkleurig haar. Haar handen gevouwen onder haar borst of in gebed, de maan onder haar voeten en een kroon van twaalf sterren rond haar hoofd. Ze vertrapt het hoofd van de draak onder haar voeten. Hoe vaak is ze zo niet te zien? En hoe vaak speurt mijn oog niet naar 'rode' Maria's?
Adres en website
Westfries Museum Hoorn: Roode Steen 1, 1621 CV Hoorn
Noten
Vanaf 1649 mocht Maria alleen in het wit en blauw afgebeeld worden. Het was Pacheco die deze regels voor de Inquisitie vaststelde en vastlegde in zijn Arte della Pintura.
(Bron: Our Lady in Art. Met dank aan Margaret Starbird voor deze aanvullende informatie).
Bronnen
Lee, Katherine Rawlings Jenner e.a, Our Lady in Art (1910), Reprint: BiblioLife, LLC
Knaap, Drs. J.P.H. van der, Maria in Hoorn (2006)
Starbird, Margaret, De vrouw met de albasten kruik (1995)
Nog wat websites
Maria van Keins
Uitgebreid artikel op de site van Pan Sophia
Leylijnen Keins
Maria van Hoorn
Maria van De Goorn / Maria van Mijzen
Leylijnen Mijzen: Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar:
Maria van Schiedam
Eerder blog over Liduina van Schiedam
Gravure of incunabel van Maria van Schiedam
Reacties
Een reactie posten