In de buurt van Vézelay: het mysterie van de stenen sarcofagen
Door Joke Visker - oktober 30, 2024
Tijdens onze reis naar Vézelay in 2023 hebben we wat meer tijd om de omgeving te ontdekken. Op zo'n twintig kilometer afstand ligt Quarré des Tombes. We zijn op zoek naar een oude begraafplaats. Dat het een dorpje is ontdekken we pas ter plekke. Rond de kerk zijn 112 stenen sarcofagen geplaatst. Wie ze er neergezet heeft en waarom weet niemand. En ooit moeten het er nog veel meer geweest zijn...
Quarré des Tombes
'Quarré des Tombes'
We volgen de borden met 'Quarré des Tombes'. Daar moeten 112 stenen sarcofagen liggen uit de tijd van de Merovingen. De naam wordt vertaald als 'plein van de graven'. We denken ze te vinden in een steengroeve of zoiets. Dat het de naam van een dorpje was hadden we niet bedacht. Voor we het weten zijn we er weer uit om dan te constateren dat de naam op de wegwijzers verdwenen is. Dus rijden we terug en proberen ons te oriënteren. Dat blijkt niet zo moeilijk te zijn, want de stenen sarcofagen liggen verspreid rondom de kerk die op een verhoging staat. Het is de kerk van St. Géorges.
Van de 112 stenen kisten zijn er 66 gesloten en 46 ervan zijn open of vertonen gaten. In het verleden zouden het er wel 1000 geweest zijn. De sarcofagen lagen eerst op het kerkhof voor de kerk. In 1871 liet de toenmalige burgemeester ze verplaatsen om het dorpsplein te kunnen vergroten. Toen moeten er nog zo'n 500 in een wijde boog rond de dorpskerk gelegen hebben. Waar ging je de kisten die je niet meer kwijt kon dan laten? Het schijnt dat de dorpsbewoners stukken sarcofaag mochten ophalen tijdens de renovatie van het plein (zie websites). Sommigen werden gebruikt als troggen of banken. En wie weet werden ze wel doorverkocht...
Dat ze uit de tijd van de Merovingen stammen betekent dat ze daar tussen de 8e en 10e eeuw geplaatst zijn. Niemand heeft enig idee waarom ze daar liggen. Het blijft een mysterie en het is een wonderlijk gezicht. Was dit een depot van een steengroeve uit de buurt? Was het een opslagplaats voor handelaren? Of een soort dodenstad rond een heiligdom?
Er liggen 112 stenen sarcofagen rond de kerk verspreid
Een open sarcofaag
Een aantal sarcofagen hebben gaten
In twintig sarcofagen zijn lichamen gevonden.
En toen viel de held van de veldslag in slaap..
In de achtste eeuw vond er in een bos bij het dorpje een strijd plaats tussen de Merovingen en de Saracenen. Of waren het de Vikingen die op oorlogspad waren? De bronnen verschillen.
Renaud, de zoon van de koning van de Ardennen voerde de strijd aan. Maar wat gebeurde er? Op het hoogtepunt van de strijd viel hij in slaap aan de voet van een eikenboom. Afgeleid door het lied van de nachtegalen. Maar zonder leider geen overwinning toch? Op dat moment schoot St. Georges te hulp. Met zijn speer zorgde hij ervoor dat Renaud ontwaakte, waarna de strijd werd voortgezet. Ik stel me zo voor dat hij met het zwaard in zijn zij werd gepord 😉.
De Saracenen (of Vikingen) werden verslagen. Tijdens de strijd waren er heel veel doden gevallen. Er vielen zoveel slachtoffers dat St. Georges zich hier ongemakkelijk bij voelde. Het verhaal wil dat hij een groot aantal sarcofagen zou hebben gestuurd zodat de soldaten een christelijke begrafenis konden krijgen en zo het paradijs konden bereiken.
In een soortgelijke legende wordt verteld dat Sint Joris de koningszoon te hulp schoot tijdens de strijd. Op zijn witte paard met zijn scherpe speer kwam hij de strijd versterken. Na de overwinning kwamen er witte kisten uit de lucht vallen om als rustplaats voor de christelijke strijders te dienen. Dat is dan weer een andere versie. Overigens verschillen de plaatsen waar de strijd plaats gevonden zou hebben...
En de nachtegalen? Die hebben van schrik niet meer gezongen in het bos van Quarré...
Sint Joris en de draak
Wie was St. Géorges of Sint Joris? Had hij er iets mee te maken? Ik schakel voor het gemak over naar de Nederlandse naam voor deze heilige: Sint Joris. Hij was een christelijke martelaar uit de 4de eeuw en een beschermheer van de ridders. Volgens de bovenstaande legendes bood hij hulp aan de strijdende christenen. En /of zorgde hij ervoor dat ze op een 'heilige' plek begraven konden worden. In de 14de eeuw werd er een kapel voor hem gebouwd en in de 16de eeuw werd er begonnen met de bouw van de kerk.
We kennen hem als Sint Joris met de draak. Ook in deze kerk staat een beeld uit de 16de eeuw van Sint Joris die de draak verslaat. Elk jaar wordt in Quarré op 23 april Sint-Jorisdag gevierd. Hij is de patroonheilige van de stad en heeft zijn standbeeld in de kerk.
Het mysterie blijft hangen rond de sarcofagen op deze plek. Niet alleen waarom ze hier geplaatst zijn, maar ook omdat het er zoveel zijn. Door de hoeveelheid geplaatste sarcofagen veranderde het stadsbeeld aanzienlijk. Daarom werd de naam na de Franse Revolutie aangepast in 'Quarré des Tombes'. Ik weet niet of ik er wel zou willen wonen 😉.
Adres
25-26 Pl. de l' Église, 89630 Quarré-les-Tombes, Frankrijk
Quarré-les-Tombes is een dorpje in de Morvan, in het zuiden van de Yonne
In de buurt van Quarré-les Tombes ligt La Roche des Fées, een oude Druïden plaats (zie bronnen).
Daar zijn we niet meer naar toe gegaan.
Bronnen
Landspurg, Adolphe, Les Hauts Lieux d'énergie en France, 2006, p. 283
Websites
Stukje over de geschiedenis van de sarcofagen
De schrijver van dit stukje heeft een rondleiding gehad van een locale gids.
Hierin staat ook het stukje van de strijd om Quarré en het lied van de nachtegalen.
In dit stukje worden de Vikingen als strijders genoemd.
Aan het einde van het gevecht vielen de witte doodskisten uit de lucht voor de christelijke ridders.
'Eeuwenlang werden hier mensen begraven onder de bescherming van Sint-Joris, omdat een legende vertelde dat hij Quarré had gered van de Saraceense indringers. Deze sarcofagen zijn gemaakt van kalksteen uit de Champs Rotard-groeve (bij Massangis)'.
Meer over de kerk van St. Georges zelf
Twee hypotheses over het bestaan van de Quarré-graven:
1: Bloeiende industrie in deze regio sinds de Merovingers: die van stenen graven.
2: Een begraafplaats die als heilig werd beschouwd.
Meer over Sint Joris (en de draak).
Geplaatst in Frankrijk Krachtplaats legende Merovingen Quarré des Tombes Sarcofagen
Wat leuk om hier over te lezen! Ik ben hier vaak samen met Henk geweest.
BeantwoordenVerwijderenHa Ineke,
BeantwoordenVerwijderenWat een mooie herinnering zal dat zijn. Ik vond het zelf heel bijzonder.