Deze laatste na-zomerse dag lokt ons naar buiten. Zoals vaker gaan we op zoek naar een plek met een verhaal. Zo komen we terecht in Woensdrecht. Daar staat een Mariabeeldje bij een ruïne van een oude kerktoren. Meer is er niet over bekend. Het boek waarin ik het lees is al oud, dus ik ben benieuwd of we het er nog vinden....
Het Mariabeeldje
'Ook vonden we een Maria-beeld in een kunstmatige grot met veel hekwerk en een klein bosje'.
Het geheel zou volgens de annalen tussen twee huizen moeten staan. Maar bij 'bosje' heb ik iets groters in gedachten dan het toch wel smalle strookje tussen de twee percelen in. Net als ik door wil lopen krijg ik de achterkant van de grot in beeld. Dan moet je trouwens wel weten dat die er staat.
Met een beetje strekken krijg ik een klein stukje van het Mariabeeld in het oog. Om haar goed te kunnen zien zou ik een klein stukje op moeten schuiven richting het pad dat toegang geeft tot een huis. Mijn twijfel of dit eigenlijk wel mag wordt bevestigd door twee honden die aanslaan als ik dichterbij kom. Na een korte toespraak worden ze stil. Van hen mogen we onze gang gaan :-).
We raken in gesprek met de eigenaar, die afkomt op de stil geworden honden en het fototoestel. Hij heeft een praktijk voor natuurlijke geneeswijzen en woont in zijn ouderlijk huis. Zijn vader had de magie van deze plek al in zijn vroege jeugd herkend toen hier nog een school stond. We staan op veilige afstand. Maria heeft een stil plekje in zijn tuin, waar de energie niet verstoord wordt.
Het Mariabeeld vertoont sterke gelijkenis met
Onze Lieve Vrouwe van Lourdes. Dat linkt haar in één klap aan de grot. Maar waar komt ze vandaan? Behalve het ene zinnetje in het boek en verwijzingen kom ik nergens iets over haar tegen, ook niet op het internet. De plaats waar ze staat wordt in het boek omschreven als een van de belangrijkste leycentra van de lage landen. Er geen enkele twijfel over de energie die ik hier waarneem. Deze helende plek met Maria in haar grot is een goed bewaard geheim. Maar mag ik dit soort geheimen eigenlijk wel verklappen? Kan het zijn dat ze liever niet gevonden wil worden?
Het oorspronkelijke Mariabeeld is teruggeplaatst in de grot
Vanaf een afstand is de energie van de plek al sterk waarneembaar
Het Sint Annaklooster en de Lourdesgrot
Op de plek waar nu het huis staat stond ooit het
Sint Annaklooster. Er werd les gegeven aan meisjes, maar op de kleuterafdeling mochten ook jongetjes komen. Die
kloosterschool werd samen met de kerk en de stompe toren in 1944 verwoest.
Ik lees een stukje over de zusters die er les gaven. Er was een afdeling in Hoogerheide en een in Woensdrecht. In dat artikel (dat hoofdzakelijk over het klooster in Hoogerheide gaat) vind ik twee opmerkingen over een Lourdesgrot in de tuin. Het zijn herinneringen van leerlingen. 'Klasjaar 6 sloot je af met een retraite. Dat hield ook in, dat je bij de zusters in de tuin
mocht wandelen en bij de grot gaan kijken.' En: 'Er was ook een mooie Lourdesgrot, die altijd netjes onderhouden werd. En dit allemaal met
de handen.' Bij het klooster in Hoogerheide stond dus een Lourdesgrot. Ik kom hiermee tot de voorzichtige conclusie dat er bij het klooster in Woensdrecht ook een grot met een Mariabeeld heeft gestaan. Tijdens de verwoesting is ze onopgemerkt gered. Een ander Mariabeeld heeft tijdelijk haar plaats ingenomen. In een doek gewikkeld is het oorspronkelijke beeld een aantal jaren geleden teruggebracht door de oude man die het al die tijd liefdevol bewaard heeft. Maria staat nu dus weer op haar plaats. Hier hoort ze, hier had ze altijd gestaan.
De stompe toren
Die toren is een overblijfsel van de kerk die hier tot 1809 heeft gestaan. Eigenlijk is dit een beetje te kort door de bocht. De toren behoorde tot de oudste kerk of abdij, die hier al in de tweede helft van de 13de eeuw was gesticht. Dit kerkje is tijdens de Tachtigjarige oorlog door brand verwoest.
Het transept van deze kerk is na een gedeeltelijke verbouwing in gebruik genomen als hervormde kerk. Dat was een aantal decennia later. Het is deze 'tweede' kerk die er heeft gestaan tot 1809. Een foto die ik mocht gebruiken van Heemkundekring Het Zuidkwartier geeft een beeld van hoe deze deels verbouwde kerk er toen uitzag.
Uiteindelijk is de toren tijdens de slag om de Schelde (1944) volledig verwoest. De ruïne van de stompe toren staat vlak bij Maria in dezelfde tuin. Hiervandaan loopt een sterke energielijn van de toren naar de huidige kerk, die een eindje verderop staat. Van de toren is alleen het onderste stukje nog zichtbaar. Kippen dartelen er lustig omheen en ook hier is een sterke energie voelbaar.
Heel Woensdrecht kan vergaan, maar de Stompe Toren zal blijven bestaan (versje)
Foto links: wand 'Het Raedthuys' Hoogerheide (met toestemming)
Foto van de oude toren en de protestantse kerk is te vinden op
Heemkundekring Het Zuidkwartier
Geplaatst op 2015-09-14 door Frans Klaassen
Met dank voor de toestemming
Een nieuwe kerk
In 1883 is er een nieuwe kerk gebouwd, die een stuk lager op dezelfde leylijn gelegen is. De bouw ervan heeft heel wat voeten in de aarde gehad. Ook hier is sprake van twee opvolgende kerken, want die eerste is aan het eind van de oorlog verwoest. Voor de huidige Jozefkerk uit 1947 wordt sinds een aantal jaar een nieuwe bestemming gezocht. Meer hierover onder de streep.
Jozefkerk voorkant (west) Jozefkerk zijkant (zuid)
Dat de kerk en de toren op één lijn staan is hier goed te zien
Foto wand 'Het Raedthuys' Hoogerheide (met toestemming)
Tja, en dan de naam
Het dorp Woensdrecht lag in de Middeleeuwen aan de oever van de Schelde, op een hoog gelegen uitloper van de Brabantse Wal. Woensdrecht heeft in de loop der tijden
verschillende namen gehad.
In 1249 heet het Wunsdrech, in 1261 Wonsdrech en in 1298 Ghonsdreecht. Mogelijk is de plaats naar een persoon genoemd. Of komt de naam Woensdrecht van de god Wodan, zoals sommigen zeggen? Het achterste deel 'Drecht' staat in relatie tot 'vaarwater', of verwijst naar een doorwaadbare plek of oversteekplaats in een rivier. Het dorp ligt op een hoogte van 15 tot 20 meter en het eerste kerkje heeft op een heuveltje gestaan. De weg waaraan de toren en de grot gesitueerd zijn heet de Rijzendeweg. Die gaat als je erop toe rijdt, duidelijk omhoog. Het leycentrum loopt in ieder geval van de toren door naar de lager gelegen Jozefkerk.
Dank je wel, Peter de Moor, voor je gastvrijheid en je verhalen
Dank je wel, John Mathijssen, voor de toestemming om de foto te plaatsten
Achtergrond informatie
1, 2, 3 Kerken op een leylijn
Er loopt een sterke energielijn van de toren naar de huidige kerk, die een eindje verderop staat.
Alle drie de kerken staan op dezelfde leylijn. De energie is ook voelbaar bij de Sint-Jozefkerk.
1249 - 1584: Onze Lieve Vrouwe Hemelvaart
1618 - 1809: Transept ingericht als kerk voor de Hervormde Gemeente
Al in de Middeleeuwen was er een kerkje of kapel in Woensdrecht, die onder Bergen op Zoom viel. In het jaar 1249 kwam er toestemming om een kapel / abdij te bouwen. Deze was gewijd aan Onze Lieve vrouwe Hemelvaart. Dat kerkje is in 1584 tijdens de Tachtigjarige oorlog door brand verwoest, alleen de toren ervan is blijven staan (
bron)
In 1618 komt er een gift van 40 gulden beschikbaar tot 'opbouwinge' van de kerk. Met dit geld wordt het transept ingericht als kerk. Tevens wordt er een klokkentorentje op de nok geplaatst. Tot 1809 wordt dit deel van de oude kapel als kerk gebruikt door de hervormde gemeente (
bron).
In 1830 vindt de Belgische Revolutie plaats. Dat betekent het eind van dit kerkje. Er worden soldaten in gelegerd, het kerkmeubilair en de overkapping dienen als brandhout. De muren en een deel van de fundamenten worden als steengroeve gebruikt. Er blijft dus weinig van over. Alleen de stompe toren houdt stand als ruïne. De kerk is al rond 1850 afgebroken. Op de plaats van het voormalige koor en het noordertransept is nu de protestantse begraafplaats gelegen (
bron).
1883 - 1944: St. Joseph
Tot 1865 heeft Woensdrecht het moeten doen met de oude toren. Er wordt gekerkt in Hoogerheide en er vindt een strijd plaats om een eigen kerk. Die wordt uiteindelijk gebouwd zonder toestemming van de kerkelijke overheden. Deze particuliere kerk wordt op 14 januari 1883 feestelijk geopend, maar uiteindelijk pas op 30 oktober 1885 gewijd. Deze kerk krijgt de titel St. Joseph.
Dan vindt in 1944 de slag om de Schelde plaats. Zowel de kerk als de stompe toren liggen in de vuurlinie en worden volledig verwoest.
1947: Sint Jozefkerk
In 1947 wordt de Sint-Jozefkerk ingewijd. Dat is het kerkje dat er nu nog staat. Er wordt sinds enkele jaren gezocht naar een herbestemming.
Adres
Het Mariabeeldje en de ruïne van de Stompe Toren staat op particulier terrein.
De eigenaar is Peter de Moor. Hij heeft een praktijk voor natuurlijke geneeswijzen.
Bronnen
Leylijnen en leycentra in de Lage Landen - Wigholt Vleer (1992)
Tijding 1998-1: Uitgave van de Heemkundekring Het Zuidkwartier, artikel: De zusters van J.M.J. in Hoogerheide, door D. Adriaansen, pagina 11-28
Tijding 1999-2: Uitgave van de Heemkundekring Het Zuidkwartier, artikel: Verhalen van de oude heer Woensdrecht, door R. Jacobs, pagina 4-12